Tabee gebroeder… Clemens Verhoeven (1949-2023)

‘I’m in good spirits’, zei hij onlangs en in die sfeer – tevreden en overtuigd – heeft op woensdagmiddag 20 september Clemens Verhoeven de eeuwige slaap verkozen. Omringd door zijn dierbaren, die hem lang, jaren feitelijk, zo liefdevol hebben bijgestaan. Hij leed sinds 2017 aan wat zijn arts Bas Bloem de ‘rotziekte’ (Lewy Body) noemt. Desondanks behield Clemens op zijn eigen zeldzame en autonome wijze tot op het laatste moment zijn spitsvondigheid, humor en nauwkeurige wijze van formuleren.
Nijmegen heeft veel aan Clemens te danken, want als publicist en begenadigd, stilistisch fraai schrijver heeft hij prachtboeken geschreven over uiteenlopende lokale historische onderwerpen, zoals de Vierdaagse, Nooit gebouwd Nijmegen, de Elektriciteitscentrale, de tram, de koloniale reserve, de valkenjacht en bovenal de schildersdynastie Maelwael-Van Lymborch. Baanbrekend en van blijvende waarde is zijn stelling dat Johan Maelwael de grondlegger is van de Nederlandse schilderkunst, een standpunt dat hij onderbouwde met zijn boek in 2005. Toen totaal nieuw en gewaagd vindt die stelling meer en meer steun in binnen- en buitenland en in ruimere kring.
Clemens is niet alleen de blijvende kunsthistorische inspiratiebron, hij is voor ons ook het voorbeeld hoe binnen een culturele instelling met elkaar om te gaan en met het publiek. Hij was jarenlang authenticity officer van het Gebroeders Van Lymborch festival en gaf daarbij zelf het beste voorbeeld, met zijn buizerd Django op zijn hand wandelend door het centrum tijdens de Blijde Incomste. Als oud-onderwijzer vormde overdracht van kennis aan iedereen een rode draad in zijn leven. Integer, op basis van kennis en overtuiging, relativerend met humor en met respect voor ieders inzet. Inderdaad met verwijzing naar zijn naam: met clementie. Hij had een neus voor kwaliteit en was kritisch, want hij nam de kunst van de Maelwael-Van Lymborchs, ondanks alle humor, altijd zeer serieus, verzette zich tegen charlatans en interessantdoenerij van mensen die beter zouden moeten weten.

Zijn heengaan is erg verdrietig. Dat we niet meer ideeën kunnen uitwisselen is een groot gemis. We gedenken Clemens met eerbied en grote dankbaarheid en wensen zijn naasten sterkte.

Na zijn afscheid volgt hier een uitgebreider I.M.

Foto boven: op achtergrond foto van Stef Verstraaten met Clemens en Django, met bewerking van enkele miniaturen van de gebroeders Van Lymborch.

Hieronder Clemens Verhoeven in zijn geliefde Parijs. Foto: Peter van der Heijden.