Cursus Maelwael Van Lymborch start

26 februari 2020

Vanaf 3 maart wordt gedurende zeven dinsdagavonden in het Gebroeders van Lymborch Huis een cursus gegeven over het kunstenaarsgeslacht Maelwael/Van Lymborch, de belangrijkste kunstenaars die Nijmegen ooit heeft voortgebracht. Zeshonderd lang waren zij geheel onbekend in hun geboorteplaats, maar sinds de Stichting Maelwael Van Lymborch hen in 2002 uit de vergetelheid haalde heeft de stad hun kunst omarmd. Met oogstrelende en spraakmakende exposities, publicaties, het jaarlijkse festival en sinds kort een permanente presentatie in Burchtstraat 63 met de 14e-eeuwse kelders. Het werkgebied is verder uitgebreid naar wetenschappelijk onderzoek met de internationale reeks Maelwael van Lymborch Studies en dat heeft al opmerkelijke resultaten opgeleverd. De cursus o.l.v. Lieke Kamphuis, André Stufkens en Rob Duckers is dan ook gebaseerd op de meest recente inzichten.

Waarom zijn de miniaturen van de drie broers Herman, Paul en Johan van Lymborch zo uniek, een buitencategorie en eigenlijk niet voor te stellen dat mensenhanden en mensenogen deze hebben vervaardigd? Dat zal altijd het wonder en de kracht van kunst blijven, toch wordt al tweehonderd jaar onderzoek gedaan om een antwoord op die vraag te geven. De broers waren nog maar 14 en 17 jaar jong toen ze in dienst van de Bourgondische hertog traden om een boek met honderden miniaturen te schilderen. Zelfs op zo’n jonge leeftijd bedachten zij al vernieuwingen in de kunst die nu nog opzien baren. Hun Nijmeegse oudoom Herman en oom Willem Maelwael waren hen al voorgegaan met het Wapenboek Gelre, mogelijk vervaardigd in de Burchtstraat, dat wordt gerekend tot het belangrijkste wapenboek van Europa. Met de beroemde openingstekening over de keizer wordt de weg gebaand naar het befaamde realisme in de Nederlandse schilderkunst. Daarom is het niet overdreven om te stellen dat hier de wieg staat van die befaamde traditie van Breughel, Vermeer, Rembrandt of Van Gogh.

Met vele voorbeelden en vergelijkingen wordt tijdens de cursus ingezoomd op het werk, waardoor zijn geheimen worden prijsgegeven. Het gaat over materialen en technieken, over bronnenonderzoek, composities, kleuren en verhalen. De Nijmeegse en Gelderse context rond 1400 speelt een belangrijke rol. Over de Maelwael/Van Lymborchs wordt nog veel onzin geschreven en gezegd, met name door onderzoekers die niet met die lokale en regionale context bekend zijn. Zo schreef een hoogleraar kunstgeschiedenis uit Utrecht dat de ‘twee gebroeders van Limburg zo heten, omdat Nijmegen destijds tot de provincie Limburg behoorde’. Het gaat om drie broers, die volgens zestien bronnen in het Nijmeegs archief Van Lymborch heten, omdat zij uit het hertogdom Lymborch kwamen. Met de provincie Limburg hebben ze nooit iets van doen gehad.
Tevens wordt een extra avond gewijd aan de samenhang met het werk van Jan van Eyck, ter voorbereiding op een bezoek aan de grote tentoonstelling in Gent.

Data: zeven dinsdagavonden van 3 maart t/m 14 april 2020, van 19.30 – 21.30 uur in het Gebroeders van Lymborch Huis

Cursusleiders: Lieke Kamphuis (mediëvist York University, studie kunstgeschiedenis Radboud Universiteit), André Stufkens (auteur, vrzt. Stichting Maelwael Van Lymborch Studies), gastdocent: Rob Dückers (Emerson College).


Koningin Beatrix opent de expositie ‘Gebroeders van Limburg, Nijmeegse meesters aan het Franse hof, 1400-1406, in Museum Het Valkhof op 26 augustus 2005. © Fotograaf Gerard Verschooten.

Programma:

3 MAART: ‘Wat maakt hun kunst zo uniek, onvoorstelbaar en van een buitencategorie?’
Inleiding, de populairste plaatjes van de middeleeuwen.
10 MAART: ‘De wieg van de Nederlandse schilderkunst staat in Nijmegen’.
Over Nijmegen en het hertogdom Gelre rond 1400.
17 MAART: ‘Een bizar verhaal: de vergeten schildersfamilie Maelwael Van Lymborch uit Gelre.’ Over bronnenonderzoek, bijv. de naamgeving Van Lymborch, 200 jaar Maelwael Van Lymborch-onderzoek en de receptie van hun werk.
24 MAART: ‘Dichterbij de Maelwael-Van Lymborchs’. Hun werk in close-up, met stijlkenmerken, details, composities, lichtval.
31 MAART: ‘Leven als kunstenaar in Frankrijk’. Over Nijmeegse meesters aan het Franse hof en de context van het hofleven.
7 APRIL: ‘Met welke mensenhanden en ogen is hun kunst vervaardigd?’
Over technieken en materialen, duurzaamheid en kwetsbaarheid.
14 APRIL: ‘For your eyes only’.
De getijdenboeken van Jean de Berry en hun intellectuele en artistieke innovaties. Gastdocent: Rob Dückers.

Onze Gewaardeerde Partners