Onderzoek Ontdekt Getijdenboek
Volg hier het onderzoek naar het ontdekte, onbekende getijdenboek uit de kring van de Van Lymborchs
Het onbekende getijdenboek kwam vier jaar geleden onder de aandacht, toen kunsthistoricus Rob Dückers een enkel blad aankocht. Hij zag meteen dat de randversieringen van dezelfde kunstenaar zijn die ook de zeer verfijnde ranken en gouden blaadjes in de Belles Heures heeft geschilderd rondom de miniaturen van de gebroeders Van Lymborch. Dit wereldberoemde boek, nu in het Metropolitan Museum of Art in New York, geldt als een van de hoogtepunten van de boekverluchting. Het aangekochte losse blad met de randversiering van deze medewerker van de Van Lymborchs zat verstopt in een in de 19e eeuw geheel versneden boek.
Het manuscript uit begin 15e eeuw is vermoedelijk afkomstig uit de befaamde bibliotheek van Jan van Berry, de opdrachtgever van de uit Nijmegen afkomstige gebroeders Van Lymborch. Oorspronkelijk moet het manuscript 200 bladen hebben bevat. Deze zijn nu over de wereld verspreid, maar vijftien bladen blijken zich in privécollecties in Gelderland te bevinden.
Het onderzoek valt uiteen in twee onderdelen:
I- kunsthistorisch
Getracht wordt zoveel mogelijk bladen wereldwijd te traceren en digitaliseren, waardoor een (gedeeltelijke) digitale reconstructie van het getijdenboek mogelijk wordt.
Op basis van de gevonden bladen kan een kunsthistorische analyse worden gemaakt: wie waren de betrokken kunstenaars, wie was de opdrachtgever, welke volgorde heeft het manuscript, waarin onderscheidt het zich van andere getijdenboeken?
II- Materiaaltechnisch onderzoek
Voor het eerst zal in Nederland 600 jaar oud perkament worden onderworpen aan DNA-en eiwitanalyse. De destructieve en non-destructieve extracties worden in Naturalis verricht en vervolgens door de Wageningen University & Research geanalyseerd.
Dit onderzoek vindt plaats op initiatief van de Stichting Maelwael Van Lymborch Studies.
Onderzoeksleider: dr. Hanneke van Asperen (Huis Bergh, Radboud Universiteit)
onderzoeksadviseurs:Rob Dückers (Emerson College,European Center Well), Johan Oosterman (Radboud Universiteit)
Organisatie: André Stufkens, Jacobus Trijsburg (Stichting Maelwael Van Lymborch Studies)
Naturalis: Rutger Vos
Wageningen University & Research: Elio Schijlen
Partners: Huis Bergh, Wageningen University & Research, Radboud Universiteit, Emerson College, European Center, Naturalis.
Mede mogelijk gemaakt door: NWO Museumbeurs, Provincie Gelderland, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting De Roos Geesink.
Kennisinstituten:
Digitale reconstructie onbekend getijdenboek:
Indeling met recto en verso zijde van het manuscript. Deze reconstructie is gebaseerd op het onderzoek van dr. Hanneke van Asperen, m.m.v. drs. Rob Dückers.
Blanco pagina
Folio 1r
Kalenderblad maart
Folio v0
De maand maart (martius) opent met de naamdag van Saint Aubin (Albinus van Angers), die op 1 maart wordt herdacht.
Folio 1v
kalenderblad maart
Folio 2r
Kalenderblad april
Vervolg maand maart: 18 maart Sint Eduard de martelaar (koning van Engeland)
De maand april met de naamdagen van heiligen
Folio 2v
kalenderblad april
Folio 3r
Kalenderblad mei
Vervolg maand april
de maand mei
Folio 3v
kalenderblad mei
Folio 4r
Kalenderblad juni
Vervolg maand april
de maand mei
Folio 4v
kalenderblad juni
Folio 5r
Kalenderblad juli
Vervolg maand juni
De maand juli opent met Saint T(h)ibau(l)t (Theobaldus van Provins) wiens naamdag op 30 juni valt in de huidige heiligenkalender
Folio 5v
kalenderblad juli
Folio 6r
Kalenderblad augustus
Vervolg maand juli (juillet): Saint Alexis (Alexius van Rome of Alexius van Edessa)
De maand augustus
Folio 6v
kalenderblad augustus
Folio 7r
Kalenderblad september
Vervolg maand augustus
De maand september
Folio 7v
kalenderblad september
Folio 8r
Kalenderblad oktober
Vervolg maand augustus
De maand oktober
Folio 8v
kalenderblad oktober
Folio 9r
Kalenderblad november
Vervolg maand oktober
De maand november
Folio 9v
kalenderblad november
Folio 10r
Kalenderblad december
Vervolg maand november
De maand december
Folio 10v
kalenderblad december
Folio 11r
Vervolg maand november
Folio 11v
Folio 12r
Folio 12v
Mariagetijden: metten
Folio 13r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 94, afgewisseld met Ave Maria, en hymnes tot Maria.
Eindigt met …moncium ipse conspi…
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 94, afgewisseld met Ave Maria, en hymnes tot Maria.
Voorafgegaan door …moncium ipse conspi…
beginwoorden fol 13r: cit. Dominus tecum…
Folio 13v
Mariagetijden: metten
Folio 14r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 94, afgewisseld met Ave Maria, en hymnes tot Maria.
Eindigt met …parasti natus.
Opening Mariagetijden: de metten.
Hymne en Psalm 8.
Voorafgegaan door …parasti natus…
beginwoorden fol 14r: hinc deus est corpore
Folio 14v
Mariagetijden: metten
Folio 15r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Hymne tot Maria en psalm 8.
Eindigt met …est nomen tuum uniuer
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 8 en psalm 18.
Voorafgegaan door: …est nomen tuut uniuer
opent met: … sa terra.
Folio 15v
Mariagetijden: metten
Folio 16r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 8 en psalm 18.
Eindigt met: …seruus tuus custodit
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 18 en psalm 23.
Voorafgegaan door: …seruus tuus custodit…
opent met: … ea in custodiendis
Folio 16v
Mariagetijden: metten
Folio 17r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 18 en psalm 23.
Eindigt met: …dominus fortis et po
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 23 en les 1 en les 2.
Voorafgegaan door: …dominus fortis et po…
opent met: …tens dominus potens
Folio 17v
Mariagetijden: metten
Folio 18r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 23 en les 1 en les 2.
Eindigt met: …cecos cordium
Opening Mariagetijden: de metten.
Opent met: oculus terge
Folio 18v
Mariagetijden: metten
Folio 19r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Eindigt met: Gloria patri et fi…
Opening Mariagetijden: de metten.
Nocturne 2, psalm 44.
Vorafgegaan door de woorden: Gloria patriotten et fi…
Opent met de woorden: …lio et spiritui sancto.
Folio 19v
Mariagetijden: metten
Folio 20r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Nocturne 2, psalm 44.
Eindigt met: Et domum patris tui. [Et concupiscet]
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 44 en psalm 45.
Voorafgegaan door: Et domum patris tui.
Opent met de beginwoorden: Et concupiscet
Folio 20v
Mariagetijden: metten
Folio 21r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 44 en psalm 45.
Eindigt met: Tabernaculum suum
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 45 en psalm 86.
Voorafgegaan door: Tabernaculum suum…
Opent met de beginwoorden: …altissimus Deus in medio
Folio 21v
Mariagetijden: metten
Folio 22r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 45 en psalm 86.
Eindigt met: …qui fuerunt in ea…
Opening Mariagetijden: de metten.
Les 4 en 5.
Voorafgegaan door: …qui fuerunt in ea.
Opent met de beginwoorden: Sicut letantium omnium
Folio 22v
Mariagetijden: metten
Folio 23r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Les 4 en 5.
Eindigt met: super ethera ut in
Opening Mariagetijden: de metten.
Les 6 en psalm 95.
Voorafgegaan door: …super ethera ut in…
Opent met de beginwoorden: sua caritate nostra
Folio 23v
Mariagetijden: metten
Folio 24r
Mariagetijden: metten
Opening Mariagetijden: de metten.
Les 6 en psalm 95.
Eindigt met: salutare eius.
Opening Mariagetijden: de metten.
Psalm 95 en psalm 96.
Voorafgegaan door: …salutare eis.
Opent met de beginwoorden: Annunciate inter gentes…